سود ۱۵ درصدی بانکها فایدهای برای بورس ندارد
سمیه بابایی:
از روز شنبه ۱۱ شهریور ماه مصوبه جدید شورای پول و اعتبار در خصوص نرخ سود سپردههای بانکی اجرایی شد که طبق آن شورای پول و اعتبار تصمیم گرفت، نرخ سود علی الحساب یکساله سپردههای بانکی را به ۱۵ درصد کاهش دهد.
ولی اله سیف رییس کل بانک مرکزی در این خصوص گفته بود که شرایط تعریف شده برای پرداخت سود بانکی در دستورالعمل جدید نرخ سود متناسب و متعادل با سایر متغیرهای اقتصادی بوده و منجر به ایجاد آرامش بیشتر خواهد شد.
نرخ سود ۱۵ درصدی اعلام شده برای سپردههای بانکی علی الحساب بوده و تنها تصمیمی که بانک مرکزی اتخاذ کرده این بود که بانکهایی که تحت تاثیر رقابتهای غلط در بازار سود بیشتر از نرخ حداکثر علی الحساب مصوب شورای پول و اعتبار پرداخت می کردند، دیگر این اقدام را انجام ندهند و سیاستهای اعلامی بانک مرکزی را رعایت کنند.
در حالی از روز ۱۱ شهریور نرخ سود سپردههای بانکی کاهش یافته که عدهای معتقدند این موضوع نمیتواند شرایط بازار سرمایه ایران را متحول کند، چرا که ریسکهای سیستماتیک و غیر سیستماتیک بورس تهران روند سرمایهگذاریهای بورسی را افزایش نمیدهد. اما برخی میگویند با کاهش نرخ سود بانکی اقبال به سرمایه گذاری در بورس تهران بیشتر میشود.
دراین خصوص به سراغ مهدی تقوی از اقتصاددانان کشور رفته و نظر ایشان را جویا شدیم که در ادامه آمده است.
تقوی در خصوص کاهش نرخ سود سپردههای بانکی گفت: باید نرخ سود بانکی مطابق با تورم کاهش یابد. در کشورهای پیشرفته مانند ایالت متحده آمریکا وکشورهای صنعتی، نرخ تورم پایین بوده و سود واقعی ۲ تا ۳ درصد است. این در شرایطی است که در ایران نرخ سود سپردههای بانکی بالاتر از میزان تورم است. این امر موجب شده است تا انگیزه سپرده گذاری در بانکها افزایش یابد.
تقوی ادامه داد: با کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی به سمت بازارهای رقیب از جمله طلا و ارز رفته و موجب ایجاد تورم خواهد شد .به نظر بنده نرخ سود ۱۵ درصد برای سپردههای بانکی معقول است و اگر بانکها به میزان ۲ درصد هم بالاتر از این میزان تسهیلات دهند، مطلوب بوده ولی باید توجه داشت که این مبالغ با توجه به استانداردهای بینالمللی در سطح بالایی است.
این اقتصاددان در خصوص تاثیر کاهش نرخ سود بانکی در بورس، خاطرنشان کرد: کاهش نرخ سود سپردههای بانکی نمی تواند تاثیر چندانی در بازار بورس داشته باشد. باتوجه به اینکه فرهنگ خرید سهام در بورس پایین و ریسک سهام در بازار بورس درحد بالایی نیست ، همچنین در شرایط فعلی شاهد نوسان قیمتها در بازار سهام هستیم و قیمت بسیاری از سهام شرکتها سقوط کرده است، این درحالی است که نرخ سود بانکی ثابت است، بنابراین کاهش نرخ سود بانکی تاثیر چندانی در بورس نخواهد داشت.
تقوی در ادامه در خصوص دریافت مالیات از سپردههای بانکی گفت: به دلیل اینکه مردم نقدینگی خود را در بانک گذاشته و بانک نیز از این طریق به افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند وام می دهد، بنابراین نباید از سپردههای بانکی مالیات اخذ کرد.
وی افزود: با دریافت مالیات از سپردههای بانکی، انگیزه سپرده گذاری در بانکها کاهش می یابد. مردم به جای سپرده گذاری در بانک به خرید کالاهایی می پردازندکه ممکن است در آینده افزایش قیمت داشته باشد. اجناس را خریداری کرده و احتکار میکنند و با فروش آنها به قیمت بالاتر، درآمد بیشتر نسبت به سود بانکی دریافت می کنند.
این اقتصاد دان با اشاره به جایگاه مهم بانک در اقتصاد کشور، تصریح کرد: اگر منابع بانکی کاهش یابد بانک نمی تواند به سرمایه گذاران و تولید کنندگانی که نیازمند وام بانکی برای خرید و تعویض ماشین آلات خود هستند، تسهیلات دهد.
وی در ادامه گفت: آنچه که مهم است این است که در واقع نرخی که سپردهگذاران در شرایط فعلی می گیرند در حدی است که ترجیح می دهند پس انداز خود را در بانک سپرده گذاری کنند. بنابراین اگر میزان سود سپردهها کاهش یابد مردم نقدینگی خود را به بخشهای دیگر خواهد بردکه سود بیشتری عایدشان شود.
تقوی در خصوص اینکه با کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی به سمت تولید خواهد رفت یا خیر، گفت : تولید کنندگان نیازمند وام بانکی هستند. این درحالی است که افرادی هستند که نمی خواهند و علاقه و توانایی کارهای تولیدی را ندارند و نمیخواهند ریسک کرده و ترجیح میدهند فقط در بانک سپرده گذاری کنند.
این اقتصاددان در ادامه با تاکید براینکه در هیچ جای دنیا به این صورت نبوده که از سپردههای بانکی مالیات دریافت شود، عنوان کرد: ازنظر علم اقتصاد نیز این موضوع کاملا اشتباه است. بنابراین بهتر است تا به جای دریافت مالیات از سپردههای بانکی ، مقابل فرار مالیاتی افراد گرفته شود.