بورسی در خیابان دلالها
محمد حسن گودرزی
بازار بورس در هند از قدمت بسیاری نسبت به سایر بورس های آسیایی برخوردار است. در هند بازارهای بورس مختلفی در شهر های بزرگ این کشور وجود دارد. از مطرح ترین بازارهای بورس این کشور می توان به بورس احمد آباد، بورس بنگلور، بورس کلکته و بورس بمبئی اشاره کرد. در این میان بورس بمبئی به دلیل قدمت و میزان معاملات صورت گرفته در آن از اهمیت بیشتری برخوردار است و به نوعی بورس اصلی این کشور به شمار می رود تا جایی که شاخص اصلی بورس های هند به نام BSE SENSEX به این بورس تعلق دارد.
بورس اوراق بهادار بمبئی که به نام BSE نیز معروف است در سال ۱۸۷۵ تاسیس شد تا لقب اولین بورس آسیا را به خود اختصاص دهد. BSE در آوریل ۲۰۱۸ با ارزش تجاری با بیش از ۲٫۳ تریلیون دلار به عنوان دهمین بورس اوراق بهادار جهان لقب گرفت.
بورس اوراق بهادار بمبئی توسط پریمچاند رویچاند (Premchand Roychand) او که یکی از تأثیرگذارترین بازرگانان در بمبئی قرن نوزدهم بود، تاسیس شد. رویچاند همچنین بنیانگذار انجمن بومی سهامداران و سهامداران که بعدها به عنوان BSE شناخته شد، بود. اولین محل برگزاری سهامداران در بمبئی در طول دهه ۱۸۵۰، زیر درختان برج شهر بمبئی قرار داشت که اکنون میدان هومیمان (Horniman Circle) در آن واقع شده است. تعداد این سهامداران در ابتدا به ۲۲ نفر می رسید.
یک دهه بعد، کارگزاران محل برگزاری جلسات خود را به خیابان میدواس که در حال حاضر به نام جاده مهاتما گاندی نام دارد منتقل کرد. افزایش تعداد کارگزاران بورس باعث شد که این افراد مرتب محل خود را تغییر دهند اما به دلیل تعدد افراد همواره بخشی از خیابان را می گرفتند. در سال ۱۸۷۴ بلاخره مکان دائمی برای کارگزاران بورس پیدا شد و خیابانی که این مکان در آن واقع شده بود خیابان دلال (Dalal Street) نام گرفت.
در ۳۱ آگوست ۱۹۵۷ BSE اولین بورس اوراق بهاداری بود که توسط دولت هند تحت قانون مقررات قرارداد اوراق بهادار به رسمیت شناخته شد. در سال ۱۹۸۰، بورس بمبئی به برج های فیروزه جیجی بهوی (Phiroze Jeejeebhoy) در خیابان دلال استریت نقل مکان کرد. در سال ۱۹۸۶، BSE شاخص S & P BSE SENSEX را توسعه داد و این شاخص را وسیله ای برای اندازه گیری عملکرد کلی بورس معرفی کرد. در سال ۲۰۰۰ BSE با استفاده از این شاخص برای باز کردن بازار مشتقاتش، قراردادهای آتی S & P BSE SENSEX را به فروش گذاشت. در سال ۲۰۱۳ میلادی، بورس بمبئی با ارتقای سیستم معاملاتی خود، تمامی معاملات را به سیستم BOLT PLUS منتقل کرد. این سیستم معاملاتی توسط یکی از طراحان بورس دویچه آلمان برای بورس بمبئی طراحی شده است. بیش از ۹۰۰ کارگزاری با یکصد هزار شعبه و میلیون ها مشتری آنلاین برای معاملات خود از این سیستم معاملاتی استفاده می کنند.
در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۶، بورس بمبئی تبدیل به اولین بورس بین المللی هند شد. بورس بمبئی به عنوان پرسرعت ترین بورس دنیا در سال ۲۰۱۶ انتخاب شده است و میانگین سرعت معاملات در این بازار کمتر از ۶ میکروثانیه است. سیستم پرسرعت معاملاتی این بازار که BOLT PLUS نام دارد، سرعت پاسخگویی معاملاتی بالغ بر ۲۰۰ میکروثانیه دارد.این سرعت در یک الگوریتم معاملاتی تنها در یک بازار شفاف و اتوماتیک امکانپذیر خواهد بود که بورس بمبئی نیز در این میان یک بازار شفاف و کارا تلقی می شود.
ساعات کاری این بورس از ساعت ۹٫۱۵ صبح آغاز و در ساعت ۱۵٫۳۰ خاتمه پیدا می کند. روزهای کاری این بورس از روز دوشنبه تا جمعه است. در حال حاضر مدیریت این بورس بر عهده آقای عاشیش چائوهان (Ashish Chauhan) است.